Hızlı Bilgi Dalgası Yazılar

“Kadere İnanmak Şart Mı?” Tarihsel Arka Plan: İnanç, İrade ve Önceden Belirlenmişlik İslam düşüncesinde “kader” ve “kazâ” kavramları klasik kelâm geleneğinde uzun zamandır tartışılan konulardır. Kelâm disiplininde, Allah’ın ezelî ilmi, yaratma kudreti ve zaman içinde gerçekleşen olaylarla insanın özgür iradesi arasındaki ilişki detaylıca ele alınmıştır. [1] İlk dönemde özellikle Hasan‑ı Basrî ve erken İslam düşünürleri, kaderin hem Allah’ın takdiri hem de insan fiilleriyle nasıl bağdaştırılabileceğini sorgulamışlardır. [2] Siyasal ve sosyal bağlamda da, “her şey önceden belirlendi mi?” sorusu iktidar ve muhalefet açısından da kullanılmıştır. [3] Bu bağlamda “kader” inancı, yalnızca teolojik değil aynı zamanda insanın kendi eylemlerine dair sorumluluğu açısından da anlam kazanmıştır. Günümüzdeki…

Kabul Kelimesi Ne Anlama Gelir? Psikolojik Bir Bakış Açısıyla İnceleme Bir psikolog olarak her gün insan davranışlarını anlamaya çalışırken, en çok karşılaştığım kavramlardan biri “kabul”dür. İnsanlar, duygusal ve psikolojik zorluklarla karşılaştıklarında, “kabul” kelimesi sıkça gündeme gelir. Peki, bu kelime yalnızca basit bir kabullenme durumu mu? Yoksa psikolojinin derinliklerinde gizli anlamlar mı barındırıyor? Bu yazıda, kabulün sadece bir sosyal veya bireysel tavırdan öte, bilişsel, duygusal ve sosyal psikoloji perspektiflerinden nasıl şekillendiğini keşfedeceğiz. Kabulün Psikolojik Tanımı Kabul, bir şeyi olduğu gibi, genellikle değiştirilemez biçimde, kabul etmek ya da onaylamak anlamına gelir. Ancak bu tanımın ötesinde, psikolojiye adım atıldığında kabulün daha derin ve…

Türkiye Türkçesi Hangi Lehçe Grubunda? Hadi biraz kafamızı çalıştıralım. “Türkiye Türkçesi” dediğimizde, hepimizin aklında o familiar İstanbul aksanı ya da televizyonlardan duyduğumuz “resmi” dil geliyor. Ama Türkiye Türkçesi, aslında daha geniş bir dil ailesine bağlı ve bu aile, o kadar zengin ve çeşitli ki, küresel bir perspektiften bakıldığında, oldukça ilginç bir yere oturuyor. Hadi şimdi, yerel ve küresel dinamikleri ele alarak, Türkiye Türkçesi’nin hangi lehçe grubunda olduğunu keşfe çıkalım. Belki bu yolculuk, kendi yerel deneyimlerimizle de ilginç bir şekilde kesişir! — Küresel Perspektif: Türkiye Türkçesi’nin Yeri Küresel ölçekte dil ailesi araştırmalarına baktığımızda, Türkiye Türkçesi, Türk dilleri ailesinin bir üyesidir. Türk…

Jig Oltası Nasıl Olmalı? Bir Psikolojik Mercekten Bakış İnsan Davranışlarının Derinliklerine Dalarken Bir psikolog olarak, her insanın kararlarını, davranışlarını ve tercihlerinin ardında derin bir psikolojik yapı olduğunu biliyorum. İnsanlar neyi tercih eder? Hangi durumlarda karar alırken duygusal ya da bilişsel süreçler devreye girer? Birçok kişi için bu sorular bazen basit gibi gözükse de, aslında her biri bir dizi psikolojik etkileşimin sonucudur. Bugün ise dikkatimi çeken, belki de sıradan bir hobiyi ilginç bir bakış açısıyla ele alacağım: Jig oltası kullanımı. Evet, doğru duydunuz. Bir balıkçının seçimleri, aslında bilinçli ve bilinçdışı psikolojik süreçlerin bir yansıması olabilir. Jig oltası, balıkçılıkla uğraşanların vazgeçilmez araçlarından…

Elektronik dünyasında bazen en basit şeyler, en önemli işlevleri yerine getirir. Lehimleme işlemi de bunlardan biri. Ama bu “basit” iş, aslında çok daha büyük bir resmin parçası: teknolojinin geleceği. Lehimlemenin sadece bugünün değil, yarının dünyasında da ne kadar kritik bir rol oynayacağını hiç düşündünüz mü? Hangi alanlarda, nasıl bir etki yaratacak? İşte burada, gelecek vizyonumuzu şekillendirecek birkaç önemli soruyla yola çıkacağız. Lehim Nerelere Yapılır? Geleceğe Yönelik Bir Bakış Lehim, genellikle elektronik devre kartlarında, otomobil endüstrisinde, hatta havacılık ve uzay teknolojilerinde bile kritik bir bileşendir. Bu sıradan görünen malzeme, aslında yaşamımızın her alanında köklü değişikliklere neden olabilir. Peki, lehimleme işlemi gelecekte…

Layihalar Hangi Padişah Döneminde Yapılmıştır? Geleceğin İnşası ve Tarihin Işığında Layihalar… Kelime olarak belki de kulağa pek de tanıdık gelmeyebilir, ama Türk tarihiyle ilgilenen biri için bu terim oldukça önemli. Bugün, geçmişten günümüze uzanan ve geleceğe dair etkileri hakkında kafa yormamıza olanak sağlayan bir konuya değineceğiz: Layihalar. Bu projeler, Osmanlı İmparatorluğu’nun yapısal değişimleri ve toplumsal evriminde önemli bir yer tutmuştu. Peki, bu layihalar hangi padişah döneminde yapılmıştır ve gelecekte benzer projeler nasıl şekillenecek? Gelin, bir adım geri atıp hem geçmişi hem de geleceği düşünelim. Erkeklerin Stratejik Bakışı: Layihalar ve Yapısal Değişim Erkekler genellikle analitik bir bakış açısına sahip olduklarından, meseleye…

Isı Ne İle Aktarılır? Pedagojik Bir Bakışla Öğrenme, Etkileşim ve Dönüşüm Bir eğitimci olarak, her gün öğrencilerimin gelişimine tanıklık ederken, öğrenmenin dönüştürücü gücünü daha da derinlemesine keşfediyorum. Öğrenme, yalnızca bilgi aktarımından ibaret değildir; aynı zamanda bir sürecin, etkileşimin ve dönüşümün sonucudur. Tıpkı ısının bir maddeye aktarılarak onu dönüştürmesi gibi, bilgi de bireylere aktarılarak onların düşünme biçimlerini, bakış açılarını ve davranışlarını dönüştürür. Bu yazıda, “ısı”nın nasıl aktarıldığını bilimsel açıdan inceleyecek ve öğrenme teorileri, pedagojik yöntemler ve bireysel/toplumsal etkilerle ilişkilendirerek derinlemesine bir analiz yapacağız. Isı ve Enerji: Aktarım Yöntemleri Isı, üç ana yol ile aktarılabilir: iletim, taşınım ve radyasyon. Bu üç yöntem,…

İslam’da Kadercilik: Psikolojik Bir Bakış Açısı Giriş: İnsan Davranışlarını Anlamaya Çalışan Bir Psikologun Merakı İnsan davranışlarını çözümlemeye çalışan bir psikolog olarak, her zaman insanların seçimleri, düşünceleri ve duygusal durumları arasındaki etkileşime odaklanırım. Kimi insanlar, hayatlarında kontrol edemedikleri pek çok olgunun olduğunu hissederken, kimileri ise her şeyin bir sebebi ve amacı olduğuna inanır. Bu ikili anlayış, bireylerin yaşamlarına ve dünya görüşlerine şekil verir. Peki, bu anlayışlardan biri “kadercilik” olabilir mi? İslam’da kadercilik, bir yanda bireylerin özgür iradesine ve eylemlerine nasıl bir etkide bulunur? Bu yazıda, İslam’daki kader inancını, psikolojik bir mercekten, bilişsel, duygusal ve sosyal psikoloji boyutlarıyla ele alacağız. İslam’daki kader…

Halamın Eşi Ne Oluyor? Antropolojik Bir Perspektif Kültürlerin Çeşitliliğini Keşfetmek: Aile Yapıları Üzerine Bir Antropoloğun Düşünceleri Kültür, insan topluluklarının yaşam biçimlerini, değerlerini, ritüellerini ve sosyal yapılarını şekillendirir. Her toplumun kendi içindeki ilişkiler, aile yapıları, akrabalık sistemleri ve roller üzerine farklı bakış açıları vardır. Antropologlar, bu çeşitliliği ve farklılıkları inceledikçe, insanların dünyayı nasıl algıladıklarını ve sosyal bağlarını nasıl oluşturduklarını daha iyi anlarlar. Aile ilişkilerinin, toplumsal yapılar ve kimlikler üzerinde nasıl derin bir etkisi olduğunu görmek, toplumların kendilerini ve birbirlerini nasıl tanımladıklarını anlamamıza yardımcı olur. Peki, halamın eşi ne oluyor? Bu basit bir soru gibi görünebilir, ancak aslında bir toplumun aile yapıları,…

Lain Kaç Bölüm? Derinlemesine Bir Eleştiri ve Tartışma Lain, 1998 yapımı kült bir anime dizisi. Teknoloji, insanlık ve bilinç gibi kavramları sorgulayan, sıklıkla karışık, psikolojik ve derin bir yapım. Peki, Lain gerçekten hak ettiği saygıyı görüyor mu? Ve kaç bölümden oluşuyor, gerçekten bu kadar fazla anlatılacak hikâye var mı? Bu yazı, Lain’in dizisini cesurca eleştiren ve tartışma yaratmayı amaçlayan bir analiz olacak. Çünkü Lain, sunduğu karmaşık yapısıyla kesinlikle “katmanlı” bir dizi, ama ne yazık ki herkes için uygun değil. Gelin, Lain’in zayıf yönlerine ve tartışmalı noktalarına biraz daha yakından bakalım. — Lain: Kaç Bölüm, Kaç Sorun? Lain, toplamda 13 bölümden…